احتمالا با شنیدن واژه زخم به یاد آسیب‌های پوستی می‌افتید، اما زخم انواع مختلفی دارد که می‌تواند روند درمان هر یک را متفاوت سازد. به همین جهت، کلینیک‌هایی تحت عنوان کلینیک زخم تاسیس شده‌اند که هدف اصلی آن‌ها درمان زخم‌های کهنه و درمان نشده است. این زخم‌ها می‌توانند شامل زخم فشاری یا زخم بستر، زخم های جراحی که در طول شش هفته درمان نشده‌اند، و زخم پای دیابتی باشند. اما وظیفه کلینیک های زخم چیست؟ در این مطلب قصد داریم به طور جامع در این خصوص صحبت کنیم تا درک درستی از چنین کلینیک هایی به دست آورید.
کلینیک زخم چیست؟
اکثر زخم های جزئی را می‌توان به راحتی در خانه با کمک‌های اولیه درمان کرد. با این حال، برخی از زخم‌ها عمیق‌تر هستند و بنابراین نیاز به کمک یک تیم پزشکی جهت درمان مناسب و جلوگیری از عفونت دارند.
یک مرکز مراقبت حرفه‌ای با اتخاذ به روزترین متدهای پزشکی اقدام به درمان زخم های بهبود نیافته می‌کند؛ به گونه‌ای که با تجویز دارو یا روش‌های جراحی بسیاری از زخم‌های پوستی و زخم‌های عفونی را مداوا خواهند کرد.
روند درمان زخم‌ها نیز بدین صورت است که زخم‌ها ابتدا توسط تیم پزشکی معاینه و نمونه‌برداری می‌شوند. آن‌ها همچنین گردش خون در ناحیه آسیب دیده رابه همراه سابقه پزشکی بیمار بررسی می‌کنند. انجام موارد مذکور به شناسایی و تشخیص علت زخم ها کمک شایانی خواهد کرد. به طور کلی، اصلی‌ترین علل بهبود نیافتن زخم‌های کهنه به شرح زیر می‌باشد:
- گردش خون ضعیف
- عدم فعالیت
- تغذیه نامناسب
- مصرف الکل
- کشیدن سیگار
- دیابت
پس از مشخص شدن علت زخم، تیم پزشکی اقدامات اولیه را جهت درمان و پیشگیری از عفونت‌های بعدی آغاز می‌کند.
آزمایش و نمونه‌برداری برای ارزیابی زخم
همانطور که گفتیم، یکی از مهمترین اقدامات کلینیک زخم برای درمان انجام آزمایش‌های مختلف و نمونه‌برداری می‌باشد. برخی از این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- آزمایش خون جهت ارزیابی زخم های ملتهب
- نمونه‌برداری از زخم برای تعیین وجود ویروس یا باکتری
- انجام ام آر آی یا تصویربرداری توسط اشعه ایکس برای تعیین شدت زخم
مراحل درمان در بهترین کلینیک زخم چگونه است؟
پس از ارزیابی زخم‌ها و شناسایی علل بروز آن، تیم پزشکی بهترین روش‌های درمانی را انتخاب می‌کند. کادر پزشکی برای جلوگیری از عفونت،ابتدا زخم‌ها را پاکسازی و سپس روی آن را با پانسمان می‌پوشاند. بسته به نوع زخم و روش درمانی، ممکن است نیاز به تکرار جلسات درمان منظم باشد. لذا، بهتر است به طور منظم با پزشک خود در ارتباط باشید.
روش‌های درمانی مختلف می‌توانند در تقویت روند بهبودی مفید باشند. این روش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- دبریدمان:این روش شامل برداشتن بافت مرده زخم برای تسهیل روند بهبودی آن است.
- اکسیژن درمانی هیپرباریک: در این روش از فشار هوا برای کمک به پمپاژ خون استفاده می‌شود.
- درمان زخم با فشار منفی: در این روش تیم پزشکی از یک پانسمان خلا جهت بهبود و درمان زخم‌های حاد، مزمن و زخم سوختگی استفاده می‌کند.
- جوراب‌های فشاری: این جوراب‌ها گردش خون را تقویت می‌کنند.
بیماران چه انتظاری از کلینیک زخم باید داشته باشند؟
دوره درمان بیمار بستگی به نوع زخم او دارد. پس از تجویز روش‌های درمانی، بیمار باید سبک زندگی خود را تغییر دهد. لذا در برخی مواقع، کلینیک‌های تخصصی زخم اقدام به ارائه برنامه‌های غذایی و حتی ورزشی می‌کنند. این کلینیک‌ها پس از ارائه این برنامه‌ها از شما انتظار دارند که آن‌ها را به درستی انجام دهید.درست است که تیم پزشکی تمامی پروسه درمانی را برعهده می‌گیرد، اما بیماران نیز ملزم به رعایت نکات ارائه شده توسط آن‌ها می‌باشند.
مراقبت‌های بعد از درمان
طبق دستور تیم پزشکی بیماران موظف به رعایت موارد زیر می‌باشند:
- داروها را طبق دستور مصرف کنید
- از دست کاری کردن زخم ها جدا خودداری کنید
- جلسات درمانی را به طور منظم تکرار کنید
- از انجام فعالیت‌های منع شده خودداری کنید
به یاد داشته باشید که در صورت عدم رعایت مراقبت‌های بعد از درمان، امکان بهبودی وجود نخواهد داشت. لذا، توصیه می‌شود کهبه تمامی توصیه‌های پزشکی توجه نمایید.
بهترین روش درمانی در کلینیک زخم کدام است؟
از بین روش‌های درمانی ذکر شده، شاید تنها یک روش به عنوان کارآمدترین نوع درمان شناخته شود. درمان با اکسیژن هیپرباریک (HBO) توسط بسیاری از پزشکان داخل و خارج کشور مورد تایید قرار گرفته است. اکسیژن درمانی هیپرباریک روشی است است که بیمار در آن اکسیژن خالص را در حالی که داخل یک محفظه تحت فشار قرار دارد، تنفس می‌کند. این فشار حدود دو و نیم برابر بیشتر از فشار معمولی در جو است. این دوز به خون شما کمک می‌کند تا اکسیژن بیشتری را جهت بهبود زخم به اندام‌ها و بافت‌های شما منتقل کند. همچنین گلبول‌های سفید خون را برای مبارزه با عفونت فعال می‌کند.
پروسه درمانی هیپرباریک پنج روز در هفته به مدت تقریباً چهار تا شش هفته طول می‌کشد. هر جلسه درمانی نیز حدود دو ساعت به طول می‌انجامد. گفتنی است که بیماران در طول درمان هیچ مشکل خاصی را تجربه نخواهند کرد.
اکسیژن درمانی هیپرباریک ممکن است به عنوان بخشی از درمان برای شرایط خاصی استفاده شود. این شرایط شامل موارد زیر می‌شوند:
- زخم هایی که دیر التیام می‌یابند یا اصلا بهبود نمی‌یابند
- زخم پای دیابتی یا زخم ساق پا
- گرافت‌های پوستی غیر التیام بخش یا فلپ‌های جراحی
- زخم‌های جراحی که بنا به هر دلیلی باز یا شکافته شده‌اند
- علائمی که پس از پرتودرمانی رخ می‌دهند (مانند درد، خونریزی مقعدی یا مثانه)
- عفونت‌های مزمن استخوان (استئومیلیت)
- صدمات شدید
- بروز برخی از مشکلات شنوایی ناگهانی (کم‌شنوایی)
- از دست دادن ناگهانی بینایی
- سوختگی حرارتی
یک کلینیک زخم خوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
- برخورداری از کادر پزشکی باتجربه
- مجهز به آخرین تجهیزات پزشکی
- مستقر در مکان جغرافیایی مناسب
- فضای پاکیزه
- داشتن پروانه پزشکی
- داشتن تمامی مجوزهای لازم
سخن پایانی
در این مطلب در خصوص مهترین ویژگی‌های کلینیک زخم صحبت کردیم. کلینیک های زخم به منظور درمان زخم‌های بهبود نیافته تاسیس شده‌اند. این زخم‌ها ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهند و روند بهبودی آن‌ها به طور غیرطبیعی کند شود. کلینیک های درمان زخم با بررسی و شناسایی علت بروز این زخم‌ها، روش‌های درمانی مختلفی را جهت بهبود سریع آن‌ها به کار می‌گیرند.
